Κάπνισμα και δημόσιος χώρος

Δημοσιεύσεις
Θεσσαλονίκη, συγγραφέας, 9/1/2011

Θυμάμαι πριν από τρία χρόνια περίπου, μετά από ένα γεύμα σε αυτά τα όμορφα ιταλικά «κρυμμένα» εστιατόρια της Βενετίας. Μετά λοιπόν το φαγητό, επιθυμούσα να καπνίσω και φυσικά έξω από το μαγαζί, καθ’ ότι ο ιταλικός νόμος ήταν από νωρίς αυστηρός και αδιαπραγμάτευτος.

Ένα βροχερό βραδάκι, κάτω από ένα κατώφλι, μ΄ένα τσιγάρο στο χέρι, παρεά με άγνωστους Ιταλούς και άλλης εθνικότητας παρέες, - λόγω της biennale υπήρχε ακόμα περισσότερος τουρισμός- να συζητάμε παρέα. Γνωριστήκαμε, κοινωνικοποιηθήκαμε, κάναμε πλάκα και επιστρέψαμε στο καθαρό τραπέζι μας.

Ε, εδώ που τα λέμε δεν ήταν και τόσο τρομερό που βγήκαμε έξω για να καπνίσουμε. Θα το ξανάκανα για το υπόλοιπο βράδυ, αλλά και για τα υπόλοιπα βράδια γυρνώντας στην Ελλάδα. Μήπως τελικά όλα γίνονται γιατί μας αρέσει απλά να αντιδρούμε σε ότι πάει να μας επιβληθεί, χωρίς να το φιλτράρουμε? Άφιλτρο? Μήπως είναι μία καλή ευκαιρία να ξαναγνωριστούμε? Μήπως ο δημόσιος χώρος ξαναδιεκδικήσει τη χαμένη αξία του? Πότε ήταν η τελευταία φορά που θυμάσαι να κάθισες σε ένα παγκάκι, ή να σταθηκες σε μία πλατεία? Να παρατήρησες να μίλησες.. Πάει καιρός.

Ως προέκταση της σκέψης μου συλλογίζομαι πως αν «χρησιμοποιούσαμε» πιο πολύ το δημόσιο χώρο, τότε η πλατεία θα ξαναεμπεριείχε την έννοια της συγκέντρωσης, το παγκάκι την έννοια του δημόσιου επίπλου και εξοπλισμού, διαγωνισμοί, φοιτητικοί και μη θα ενισχύονταν, θα σχεδιάζαμε δημόσια σταχτοδοχεία, stands για free press, πιθανό να υπήρχε περισσότερη δημόσια τέχνη σε αυτή τη πόλη, η Αριστοτέλους θα είχε πλακόστρωση, τα ραντεβού θα δίνονταν ξανά σε μνημεία, και όχι μόνο σε μαγαζιά, θα υπήρχαν καλύτερες προσβάσεις, ο φωτισμός θα αποτελούσε αναπόσπαστο στοιχείο για ιστορική ατμόσφαιρα..Και όλα αυτά.. αν καπνίζαμε έξω οι παρεούλες?? Φυσικά όχι, σίγουρα όμως θα αποτελούσε μία καλή αφορμή να ξανασκεφτούμε όλα αυτά και να τα συζητήσουμε, μ’ένα τσιγάρο στο χέρι ή άνευ, δεν έχει σημασία. Ίσως απλά δεν θα διασχίζαμε, αλλά θα στεκόμασταν λίγο παραπάνω, θα παρατηρούσαμε.

Νιώθω την ανάγκη πως ο συλλογικός μας χώρος πρέπει να αποκτήσει τη σημασία και την αξία, που του αρμόζει. Ας φανταστούμε πως παίρνουμε την εφημερίδα μας, το σκυλάκι μας, το φίλο μας καθισμένοι δίπλα σε ένα συντριβανάκι, στο κέντρο ενός αστικού κενού, των ακάλυπτων χωρων μιας γειτονιάς. Και τώρα ας σκεφτούμε τα σόκορα των πολυκατοικιών, αυτές τις γυμνές όψεις, επιμελημένες με θεματικά γραφίτι, ή πράσινο. Γιατί αυτή η εικόνα να φαντάζει τόσο μακρινή? Γιατί η ίδια μας η πόλη δεν μπορεί πια να μας ξαφνιάσει καθώς ανακαλύπτουμε απρόσμενα, μία τέτοια κατάσταση? Τουρίστες στη πόλη μας, σημαίνει να ξαναδώσουμε σημασία, ή μαλλον να αποδώσουμε σημασία στο χώρο, στα παλιά κτίρια, στις λεπτομέρειες.. Να φωτογραφίζουμε με τη μνήμη μας αυτά που προσπερνάμε και δεν παρατηρούμε πια.

Ξαναγυρνώντας στον αρχικό μου συλλογισμό, σκέφτομαι πως αν λοιπόν, πέρα από τη μόνιμη γκρίνια για τα πάντα βλέπαμε τα πράγματα λίγο πιο θετικά, αλλά και αλτρουιστικά, νομίζω θα βρίσκαμε κι άλλους λόγους, όχι μόνο για να ξαναγυρίσουμε στο δημόσιο χώρο, αλλά και για να ξαναγνωριστούμε μεταξύ μας..

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα "Κεντρί της Κυριακής" στις 09.01.11

http://www.greekarchitects.gr/gr/κοινωνική-ευθύνη/το-κάπνισμα-κάνει-καλό-στο-δημόσιο-χώρο-id3796